Nakładem białostockiego wydawnictwa “BUK” ukazał się nowy tomik poezji, poety Jerzego Binkowskiego:
Wiejska Ballada
Nie wiem czy wiesz, ale pełna nazwa tego gatunku drzewa, to – Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.)!
Nie, to drzewo samo się nie wynosi nad inne, to sam Bóg je wyniósł! I Ty je wyniosłeś, wyróżniłeś, dając mu niejako pierwszą, najważniejszą stronę swojej nowej książki.
Czy może istnieć wieś bez drzew?
Są u Ciebie prócz jesionu także świerki, topole, brzozy, modrzewie, lipy…; są zioła łąkowe, są kwiaty, na kwiatach pszczoły, są uprawy, są ptaki, są gospodarskie zwierzęta, wreszcie, są – ludzie.
Czy może istnieć wieś bez łąk, bez pszczół, bez upraw, ptaków, bez dzikich i gospodarskich – zwierząt?
Wreszcie, czy może istnieć wieś – bez ludzi?!
A skoro wieś nie może bez nas istnieć, czy może ona istnieć bez ich chałup, stodół, kurników, dróżek, dróg, bezdroży, bez – kiedyś – końskich pojazdów, bez ciągników, motorów, bez wiejskich
kościółków, kapliczek przydrożnych, świątków, krzyży?!
Czy wieś, może istnieć – bez sąsiadów?!
Ale to wszystkimi – Bóg! Oczywiście, z Niepokalaną swoją – Matką.
Jest w Twojej „wiejskiej balladzie” wielka, wielka – melancholia, wielka tęsknota.
Ty już Jurku nie jesteś tylko człowiekiem miasta; stałeś się i wieśniakiem!
A ja, który jestem nim od zawsze, witam Ciebie w swojej wsi!
A Ty, przyjmujesz mnie gościną swoich pięknych wierszy, w swojej.
Jak człowieka gnębi dziś koronawirus, tak i wyniosły jesion, ma w tych czasach swojego śmiertelnego wroga. Jest nim grzyb: Hymenoscyphus fraxineus.
Giną jesiony! Masowo!
Przyjacielu, jednego z nich i wszystko co wokół niego, ocaliłeś na zawsze swoją poezją.
Dziękuję.
Janusz Andrzejczak
Please wait while flipbook is loading. For more related info, FAQs and issues please refer to DearFlip WordPress Flipbook Plugin Help documentation.
Recenzja tomiku Jerzego Binkowskiego “Wiejska Ballada” na łamach portalu POECI W SIECI
Ciepła pułapka serca
„Wiejska ballada” – to kolejny zbiorek Jerzego Binkowskiego, poety zamieszkałego w Białymstoku, zawierający zaledwie 27 wierszy. Tytuł nacechowany jest sentymentem i melancholią. Właściwie to „Ballada trofimowska” – jak nazywa się jeden z wierszy. Już wiersz inaugurujący tomik zamyka się słowami: Ciepła pułapka serca – Trofimówka. Trofimówka to wieś w powiecie sokólskim, gdzie znajduje się letnia „rezydencja” poety, a kiedyś było tam gospodarstwo rolne rodziców małżonki. O tych czasach mówi piękny wiersz zatytułowany „Dziadek”: Mówiłem do Ciebie – Tato – / do obcego człowieka / który pokazał jak się pracuje / na śmierć i życie // Z Tobą powtórzyć chciałbym wszystko: / piaszczyste drogi kurz dudnienie kopyt / wjazd furą na klepisko / zwalanie snopów pachnących rżyskiem (…). Obecnie to już azyl dla wytchnienia „miastowego” emeryta, zwłaszcza w dzisiejszych szczególnych czasach. Jeszcze trochę, a i wieś, przynajmniej w swym obecnym kształcie, odejdzie do przeszłości, podobnie jak ten ścinany dąb w wierszu „Czy widać to czego nie widać?”
Czytając te wiersze obracamy się w sferze znaków i symboli, takich jak jesion i jesień, babie lato, kwiaty i drzewa, dom czy wreszcie Matka Boska z domowej kapliczki. Wiersze opatrzone są czarno-białymi fotografiami. Już na okładce wita nas piękne zdjęcie wiekowego jesionu z kapliczką w dziupli u podnóża. Pod figurą Matki Boskiej umieszczony został medalion z wyobrażeniem Ojca Świętego Jana Pawła II. Jesion w wierszach ulega pewnej mitologizacji i sakralizacji: Jesion jesienią usnął / dzisiaj sennie wiośnieje // Białą koroną / lśnią obok wiśnie // Jabłoni różowe płatki / wirują w złocie złocieni // Kropelki konwalii dźwięczą / wdzięcznie w zieleni / Kto was maluje / znajdę malarza // Kto was rzeźbi / odnajdę rzeźbiarza // Za siódmą doliną / za siódmym lasem // nim pod jesionem zasnę („Konwalii kropelki”). Albo w wierszu „Jesienny jestem”: Babie lato mi w głowie / i mgły okolicznych lasów i łąk // Dzięcioł zielony i czarny oraz sójka / za-po-bie-gli-wi jak wiewiórka // Stopy moje niepewne / wśród liści sennych jesiennych // jesionu. W tym świecie nie daje o sobie zapomnieć poczucie przemijania, ot choćby w takich słowach: Jasność na skroni / Jaskroń. Ale jest i miłość, i subtelny stonowany erotyzm: Nasze srebrzyste skronie / i wiatrem splecione dłonie // Kochana, mówię: ten płacz / w liściach wierzb to tylko żal // Unisono na życia fali / śpiewamy // Nie podnoś ramion z białą chustą / bo pragnę abyś usłyszała tupot stóp jeżyka / z wilgotnym i czułym noskiem („Tańczę wokół słów”).
Poeta przywołuje postacie mieszkańców wsi, sąsiadów („Ballada trofimowska”), a we wspomnieniach także tych bliskich, którzy odeszli. Znamienne są słowa z wiersza „Babcia”: Za wzgórzem świerkowo-brzozowym / jest dom – który domem już nie jest // Przed nim korzenie modrzewia i lipy / pięknych drzew – kiedy były drzewami (…) Korzenie w ziemi zostały // Na nich siada Maria i Łukasz / jak kiedyś na ciepłych kolanach. Wspomnienia nie obywają się bez podsumowań, bez spojrzenia na swoją obecną sytuację. Warto zacytować wiersz „Zatrzymanie”, poświęcony pamięci matki:
Wieczór – światło opuszczone do końca
małe iskry miotają się po podłodze
Powędrowałaś na drugą stronę białych brzóz
a ja wciąż jestem tu gościem
Słyszę szepty schowane w dojrzałym jabłku
światło i ciężar – równomiernie rozłożone
Moje ciało jak ogrodowy aster w koszyku płatków
błyszczę niby kałuża i księżyc w ciemności
Rok w rok przenikasz cichutko
w dźwięku moich siwiejących skroni
Sunę piórem niczym światło do swego wnętrza
a wiatr zmysłowo przestawia litery j n a i a n
Najdroższa Matko
nie umiem Cię poznać – dokończyć – objąć
Kiedy zasnę może powiesz
Jerzy – wszystko zrobiłeś co mogłeś.
Tomik podsumowują i zamykają wiersze o treściach religijnych i patriotycznych: „Stajenny Cud”, „Boże Ciało”, „Niepokalana”, „Wniebowzięcie”, „Dom polski”, „Wiejski Proboszcz na jawie”. Szczególnie przejmujący jest wiersz „Wniebowzięcie”, zamieszczony tu w setną rocznicę walk z bolszewikami:
Matko Boska Zielna
Spójrz na bukiet słów
Aster w Aster – wyprostowani polscy żołnierze pod Radzyminem
Przychodzą do świątyni w leczniczym zapachu ziół na śmiertelne rany
Przynoszą nieśmiertelniki zawinięte w pamięć ciągle krwawiących bandaży
Białe i czerwone malwy sięgają im do wypełnionych bólem piersi
Na kolana padają zielone papierówki jak i z grubą skórą dzikie gruszki
Anielski pył kwiatowy leciutko na palcach tańczy ponad oparami lęku
Pochylają się kłosy żyta i owsa jęczmienia i gryki łubinu i grochu
Młode pędy czarnego bzu w bagiennej oprawie walki
Aster w Aster
Wyprostowani
–
Ale i kolejne lata nie szczędziły dotkliwych „przejść do historii”, o czym opowiada tekst „Wiejski Proboszcz na jawie”. Zaś w wierszu „Dom polski” dom urasta do rangi symbolu, to także, a może przede wszystkim – Ojczyzna: Jakżem ja piękna kiedy patrzysz na mnie / weź mnie do domu z modrzewia i dębu // Jarząb przed nami w białych kwiatach / i czerwień w zapachu gorzkich migdałów // Polska Niepodległa – słowa dwa / jesienny wiatr – niechciany strach // Dla naszej miłości świętej / tysiące schodów przed nami. I nie jest przypadkiem, że właśnie w tym kontekście pobrzmiewają echa biblijnej „Pieśni nad pieśniami”.
–
Kazimierz Słomiński
Wybrane utwory z tomiku:
Dni człowieka są jak trawa,
Kwitnie jak kwiat na polu;
ledwie muśnie go wiatr, a już go nie ma,
i miejsce, gdzie był, już go nie poznaje.
Ps. 106
